ျပည္တြင္းသတင္း — စက္တင္ဘာလ ၁၁၊ ၂၀၁၂
ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္း စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္းရွိ မံုရြာေၾကးနီ သတၲဳတြင္းတြင္ ေဒသခံ ျပည္သူ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာတို႔က တုတ္၊ ဓား၊ လက္နက္ မ်ားကိုင္ေဆာင္ကာ သတၲဳတြင္းရွိရာသို႔ စက္တင္ဘာ ၆ ရက္က စု႐ံုး ေရာက္ရွိလာၿပီး လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ မ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ ဆႏၵျ
ပခဲ့ၾကသည္။
အဆိုပါျဖစ္စဥ္ မတိုင္ခင္တစ္ရက္ကလည္း တ႐ုတ္ကုမၸဏီ၏ ေဒၚလာသန္းတစ္ေထာင္ တန္ဖိုးရွိ စီမံကိန္း ခ်ဲ႕ထြင္မႈ အတြက္ ေျမဧက ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို တရားမဝင္ သိမ္းယူခဲ့သည္ဟုဆိုကာ ေဒသခံ ေက်းလက္ ျပည္သူ ငါးေထာင္ခန္႔တို႔က ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။
တ႐ုတ္ကုမၸဏီကို ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳေသာ ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဦးပိုင္လီမိတက္က ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီ၍ ျပႆနာ တစ္စံုတစ္ရာ မေပၚေပါက္ဘဲ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ တအားတက္လာသည့္ ေက်းလက္ျပည္သူတို႔က လူထုဆႏၵျပမႈမ်ားအေပၚ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေစသည့္ ဥပေဒမ်ား အပါအဝင္ ျဖစ္ေသာ တစ္ေခတ္ဆန္းစ လြတ္လပ္မႈမ်ားကို အားစမ္းကာ ရင္ဆိုင္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဤျဖစ္ရပ္သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရး ဦးေဆာင္ကုမၸဏီ တစ္ခုျဖစ္ေသာ China North Industries Corp ၏ ကုမၸဏီခြဲ တစ္ရပ္က တာဝန္ခံ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ သတၲဳတြင္း လုပ္ငန္းကို ရပ္တန္႔ေစ ခဲ့သည္။ ထိုတ႐ုတ္ကုမၸဏီ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရႏွင့္ အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္းက လုပ္ငန္း သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခင္ကမူ ကေနဒါ ႏိုင္ငံမွ Ivanboe Mines Ltd. က မံုရြာ ေၾကးနီသတၲဳတြင္းကို တာဝန္ခံ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္း သြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သူ ဦးဝင္းခ်ိဳက အဆိုပါ မံုရြာေၾကးနီ သတၲဳတြင္းဆႏၵျပမႈ ဦးေဆာင္သူ တစ္ဦးကို၊ အာဏာပိုင္တို႔က ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခဲ့ၿပီး က်န္ဦးေဆာင္သူ ခုနစ္ဦးကိုလည္း ေဒသခံ ေက်းရြာမ်ား အတြင္း လိုက္လံ ရွာေဖြလ်က္ ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုရြာမ်ားသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္ ၇၅ဝ ကီလိုမီတာခန္႔ အကြာတြင္ တည္ရွိသည္။
ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Democratic Voice of Burma ႐ုပ္/သံ သတင္းဌာနက စက္တင္ဘာ ၆ ရက္က ထုတ္လႊင့္ ျပသ ခဲ့ေသာ ဗီဒီယိုသတင္း တစ္ရပ္၌ ႐ိုင္ဖယ္ေသနတ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္ထားသည့္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေဒါသ အမ်က္ ေျခာင္းေျခာင္း ထြက္ေနေသာ ေဒသခံ ေက်းလက္ျပည္သူတို႔ အျငင္းပြား နယ္ေျမတြင္ ရင္ဆိုင္ေတြ႕ခဲ့ၾကပံု ကို ျမင္ၾက ရသည္။ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္တို႔က ယင္းတို႔၏ ဒိုင္းမ်ားကို နံပါတ္တုတ္ျဖင့္ တစ္ဒိုင္းဒိုင္း ႐ိုက္ကာ ျငာသံ ေပး၍ ဆႏၵျပ ေက်းလက္ျပည္သူတို႔ထံ ေရွ႕တိုး ခ်ီတက္ခဲ့ပံုကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ရသည္။
လံုျခံဳေရး အရာရွိႏွစ္ဦးတို႔က လက္နက္ခဲယမ္း ေသတၲာျဖစ္ဖြယ္ရွိသည့္ ေသတၲာတစ္လံုးကို သယ္ေဆာင္သြားသည္ ကို ျမင္ရေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈ တစ္စံုတစ္ရာ မျဖစ္ပြားခဲ့ေပ။ ဆႏၵျပသူတို႔က “ဤေျမသည္ ေက်းရြာပိုင္ေျမ ျဖစ္သည္။ ျဖတ္သန္း သြားလာျခင္း မျပဳရ”ဟု ေရးသားထားေသာ စာတမ္း မ်ားကို ကိုင္ေဆာင္ ထားၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း သတၲဳတြင္း ကုမၸဏီအမည္ပါ စကၠဴအေခါင္းပံုတူအား မီး႐ိႈ႕ဆႏၵျပၾကသည္။
အဆိုပါ ဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္ ထုတ္လုပ္မႈ တန္ခ်ိန္ ၃ဝဝဝဝ မွ ၁ဝဝဝဝဝ အထိ တိုးျမႇင့္ေရး အစီအစဥ္မ်ား ေႏွာင့္ေႏွး ခဲ့ရသည္ဟု ျမန္မာတိုင္းမ္ သတင္းစာေစာင္က ဆိုသည္။ လန္ဒန္အေျခစိုက္ Deutsche Bank မွ ေလ့လာဆန္းစစ္သူ Daniel Brebner က ထုတ္ကုန္ အမ်ားစုသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔သာ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တန္သံုးေသာင္းမွ တစ္သိန္းအထိ တိုးျမႇင့္ ထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ အေရအတြက္ အလြန္မ်ားသည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္ရာ ကမၻာ့ေၾကးနီ ေဈးကြက္ကို လႈပ္ရွား မသြားေစႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လက္ရွိ အေနအထားအားျဖင့္ အေရးပါေသာ သယံဇာတ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံ မျဖစ္ေသး ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မ်ားကို ေဖာ္ေရြစြာ လက္ကမ္းလ်က္ ရွိသည္ျဖစ္ရာ အေရးပါသည့္ ႏိုင္ငံ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာရန္ အလားအလာေကာင္း အေျမာက္အျမား အေသအခ်ာရွိေန သည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း Brebner က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သို႔ရာတြင္ အရပ္သားအစိုးရ လက္ထက္ပင္ျဖစ္လင့္ကစား မံုရြာဆႏၵျပ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳးက အဆိုပါ အလားအလာ တို႔ကို ယုတ္ေလ်ာ့ေစသည္။ လယ္ေျမဧက ၇၈ဝဝ ခန္႔ကို ေၾကးနီတြင္း စီမံကိန္းအတြက္ တရားမဝင္ သိမ္းယူ ခဲ့သည္ဟု ေဒသခံတို႔က ဆိုသည္။ သိမ္းခံရသည့္ ဧရိယာအတြင္း ေတာင္ငယ္ ႏွစ္ဒါဇင္ေက်ာ္ ပါဝင္ခဲ့သည္ ဟုလည္း ဆိုသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္မ်ားအတြင္း ႏိုင္ငံတစ္လႊား ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ လယ္သမားတို႔၏ ဆႏၵျပဳမႈမ်ားကို ပဲ့တင္႐ိုက္ခတ္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
Reuters သတင္းဌာနက ဆက္သြယ္ရရွိေသာ ေဒသခံ သတင္းရပ္ကြက္တို႔၏ အဆိုအရ စီမံကိန္း ဧရိယာ အတြင္း က်ေရာက္ေသာ ရြာေပါင္း ၂၆ ရြာအနက္ ေက်းရြာေလးရြာမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္း မ်ားကိုပါ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဦးဝင္းခ်ိဳကမူ အေျခအေန တင္းမာလ်က္ ရွိေၾကာင္း ကုမၸဏီက လံုေလာက္သည့္ နစ္နာေၾကးမ်ား ေပးအပ္ျခင္း မရွိသလို အာဏာပိုင္တို႔က ဆႏၵျပသူတို႔ကို ရွာေဖြဖမ္းဆီးလ်က္ ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မံုရြာေၾကးနီ သတၲဳတြင္းကို တာဝန္ခံ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ Myanmar Wanbao Mining Copper Company Limited ကိုမူ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
အဆိုပါျဖစ္စဥ္ မတိုင္ခင္တစ္ရက္ကလည္း တ႐ုတ္ကုမၸဏီ၏ ေဒၚလာသန္းတစ္ေထာင္ တန္ဖိုးရွိ စီမံကိန္း ခ်ဲ႕ထြင္မႈ အတြက္ ေျမဧက ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို တရားမဝင္ သိမ္းယူခဲ့သည္ဟုဆိုကာ ေဒသခံ ေက်းလက္ ျပည္သူ ငါးေထာင္ခန္႔တို႔က ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။
တ႐ုတ္ကုမၸဏီကို ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳေသာ ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဦးပိုင္လီမိတက္က ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီ၍ ျပႆနာ တစ္စံုတစ္ရာ မေပၚေပါက္ဘဲ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ တအားတက္လာသည့္ ေက်းလက္ျပည္သူတို႔က လူထုဆႏၵျပမႈမ်ားအေပၚ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေစသည့္ ဥပေဒမ်ား အပါအဝင္ ျဖစ္ေသာ တစ္ေခတ္ဆန္းစ လြတ္လပ္မႈမ်ားကို အားစမ္းကာ ရင္ဆိုင္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဤျဖစ္ရပ္သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရး ဦးေဆာင္ကုမၸဏီ တစ္ခုျဖစ္ေသာ China North Industries Corp ၏ ကုမၸဏီခြဲ တစ္ရပ္က တာဝန္ခံ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ သတၲဳတြင္း လုပ္ငန္းကို ရပ္တန္႔ေစ ခဲ့သည္။ ထိုတ႐ုတ္ကုမၸဏီ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရႏွင့္ အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္းက လုပ္ငန္း သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခင္ကမူ ကေနဒါ ႏိုင္ငံမွ Ivanboe Mines Ltd. က မံုရြာ ေၾကးနီသတၲဳတြင္းကို တာဝန္ခံ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္း သြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သူ ဦးဝင္းခ်ိဳက အဆိုပါ မံုရြာေၾကးနီ သတၲဳတြင္းဆႏၵျပမႈ ဦးေဆာင္သူ တစ္ဦးကို၊ အာဏာပိုင္တို႔က ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခဲ့ၿပီး က်န္ဦးေဆာင္သူ ခုနစ္ဦးကိုလည္း ေဒသခံ ေက်းရြာမ်ား အတြင္း လိုက္လံ ရွာေဖြလ်က္ ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုရြာမ်ားသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္ ၇၅ဝ ကီလိုမီတာခန္႔ အကြာတြင္ တည္ရွိသည္။
ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Democratic Voice of Burma ႐ုပ္/သံ သတင္းဌာနက စက္တင္ဘာ ၆ ရက္က ထုတ္လႊင့္ ျပသ ခဲ့ေသာ ဗီဒီယိုသတင္း တစ္ရပ္၌ ႐ိုင္ဖယ္ေသနတ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္ထားသည့္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေဒါသ အမ်က္ ေျခာင္းေျခာင္း ထြက္ေနေသာ ေဒသခံ ေက်းလက္ျပည္သူတို႔ အျငင္းပြား နယ္ေျမတြင္ ရင္ဆိုင္ေတြ႕ခဲ့ၾကပံု ကို ျမင္ၾက ရသည္။ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္တို႔က ယင္းတို႔၏ ဒိုင္းမ်ားကို နံပါတ္တုတ္ျဖင့္ တစ္ဒိုင္းဒိုင္း ႐ိုက္ကာ ျငာသံ ေပး၍ ဆႏၵျပ ေက်းလက္ျပည္သူတို႔ထံ ေရွ႕တိုး ခ်ီတက္ခဲ့ပံုကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ရသည္။
လံုျခံဳေရး အရာရွိႏွစ္ဦးတို႔က လက္နက္ခဲယမ္း ေသတၲာျဖစ္ဖြယ္ရွိသည့္ ေသတၲာတစ္လံုးကို သယ္ေဆာင္သြားသည္ ကို ျမင္ရေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈ တစ္စံုတစ္ရာ မျဖစ္ပြားခဲ့ေပ။ ဆႏၵျပသူတို႔က “ဤေျမသည္ ေက်းရြာပိုင္ေျမ ျဖစ္သည္။ ျဖတ္သန္း သြားလာျခင္း မျပဳရ”ဟု ေရးသားထားေသာ စာတမ္း မ်ားကို ကိုင္ေဆာင္ ထားၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း သတၲဳတြင္း ကုမၸဏီအမည္ပါ စကၠဴအေခါင္းပံုတူအား မီး႐ိႈ႕ဆႏၵျပၾကသည္။
အဆိုပါ ဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္ ထုတ္လုပ္မႈ တန္ခ်ိန္ ၃ဝဝဝဝ မွ ၁ဝဝဝဝဝ အထိ တိုးျမႇင့္ေရး အစီအစဥ္မ်ား ေႏွာင့္ေႏွး ခဲ့ရသည္ဟု ျမန္မာတိုင္းမ္ သတင္းစာေစာင္က ဆိုသည္။ လန္ဒန္အေျခစိုက္ Deutsche Bank မွ ေလ့လာဆန္းစစ္သူ Daniel Brebner က ထုတ္ကုန္ အမ်ားစုသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔သာ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တန္သံုးေသာင္းမွ တစ္သိန္းအထိ တိုးျမႇင့္ ထုတ္လုပ္ျခင္းသည္ အေရအတြက္ အလြန္မ်ားသည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္ရာ ကမၻာ့ေၾကးနီ ေဈးကြက္ကို လႈပ္ရွား မသြားေစႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လက္ရွိ အေနအထားအားျဖင့္ အေရးပါေသာ သယံဇာတ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံ မျဖစ္ေသး ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မ်ားကို ေဖာ္ေရြစြာ လက္ကမ္းလ်က္ ရွိသည္ျဖစ္ရာ အေရးပါသည့္ ႏိုင္ငံ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာရန္ အလားအလာေကာင္း အေျမာက္အျမား အေသအခ်ာရွိေန သည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း Brebner က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သို႔ရာတြင္ အရပ္သားအစိုးရ လက္ထက္ပင္ျဖစ္လင့္ကစား မံုရြာဆႏၵျပ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳးက အဆိုပါ အလားအလာ တို႔ကို ယုတ္ေလ်ာ့ေစသည္။ လယ္ေျမဧက ၇၈ဝဝ ခန္႔ကို ေၾကးနီတြင္း စီမံကိန္းအတြက္ တရားမဝင္ သိမ္းယူ ခဲ့သည္ဟု ေဒသခံတို႔က ဆိုသည္။ သိမ္းခံရသည့္ ဧရိယာအတြင္း ေတာင္ငယ္ ႏွစ္ဒါဇင္ေက်ာ္ ပါဝင္ခဲ့သည္ ဟုလည္း ဆိုသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္မ်ားအတြင္း ႏိုင္ငံတစ္လႊား ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ လယ္သမားတို႔၏ ဆႏၵျပဳမႈမ်ားကို ပဲ့တင္႐ိုက္ခတ္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
Reuters သတင္းဌာနက ဆက္သြယ္ရရွိေသာ ေဒသခံ သတင္းရပ္ကြက္တို႔၏ အဆိုအရ စီမံကိန္း ဧရိယာ အတြင္း က်ေရာက္ေသာ ရြာေပါင္း ၂၆ ရြာအနက္ ေက်းရြာေလးရြာမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္း မ်ားကိုပါ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဦးဝင္းခ်ိဳကမူ အေျခအေန တင္းမာလ်က္ ရွိေၾကာင္း ကုမၸဏီက လံုေလာက္သည့္ နစ္နာေၾကးမ်ား ေပးအပ္ျခင္း မရွိသလို အာဏာပိုင္တို႔က ဆႏၵျပသူတို႔ကို ရွာေဖြဖမ္းဆီးလ်က္ ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မံုရြာေၾကးနီ သတၲဳတြင္းကို တာဝန္ခံ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ Myanmar Wanbao Mining Copper Company Limited ကိုမူ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။